रेशन कार्ड ई-केवायसी
भारत सरकारने २०२५ मध्ये रेशन कार्ड धारकांना E-KYC (Electronic Know Your Customer) अनिवार्य केलं आहे. या प्रक्रियेमुळे रेशन वितरणात पारदर्शकता आली असून, डुप्लिकेट कार्ड टाळण्यास मदत झाली आहे. आपण जाणून घेणार आहोत E-KYC ची संपूर्ण प्रक्रिया, त्याचे फायदे आणि ऑनलाइन अर्ज कसा करावा.
रेशन कार्ड E-KYC म्हणजे काय?
E-KYC म्हणजे इलेक्ट्रॉनिक केवायसी, म्हणजेच Aadhaar नंबरद्वारे तुमची ओळख पडताळणी करण्याची प्रक्रिया. हे केल्याने सरकारला खातेदारांची खरी ओळख पटते आणि फक्त पात्र लोकांनाच शिधा मिळतो.
E-KYC का आवश्यक आहे?
२०२५ मध्ये सरकारने रेशन कार्डसाठी E-KYC आवश्यक केल्याची प्रमुख कारणं -
• बनावट किंवा डुप्लिकेट रेशन कार्ड काढून टाकणे
• फक्त गरजू लोकांपर्यंत अन्नधान्य पोहोचवणे
• डिजिटल भारत मोहिमेत योगदान
• PDS (Public Distribution System) मध्ये पारदर्शकता
रेशन कार्डसाठी E-KYC कधीपासून अनिवार्य आहे?
राज्यानुसार तारीख वेगवेगळी असू शकते, पण २०२५ च्या पहिल्या तिमाहीपासून केंद्र सरकारने सर्व राज्यांना निर्देश दिले आहेत की E-KYC विना रेशन कार्डधारकांना शिधा दिला जाणार नाही.
रेशन कार्ड E-KYC करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे :-
✅ आधार कार्ड (Aadhaar Number)
✅ मोबाईल नंबर (जो आधारसोबत लिंक आहे)
✅ रेशन कार्ड नंबर
✅ OTP साठी मोबाईल
रेशन कार्ड E-KYC ऑनलाइन कसा करावा?
🔗 अधिकृत पोर्टलला भेट द्या -
आपल्या राज्याच्या अन्न व नागरी पुरवठा विभागाच्या वेबसाइटवर जा.
👤 E-KYC for Ration Card हा पर्याय निवडा
लॉगिन किंवा आधार नंबर व रेशन कार्ड नंबर प्रविष्ट करा.
📱 OTP पडताळणी
आधारशी लिंक असलेल्या मोबाईलवर OTP येईल तो टाका.
🔒 डेटा पडताळणी करा
तुमचे नाव, पत्ता, कार्ड डिटेल्स बरोबर आहेत का ते पाहा.
✅ E-KYC पूर्ण करा
Submit वर क्लिक करून प्रक्रिया पूर्ण करा.
ऑफलाइन पद्धतीने E-KYC कशी करावी?
जर ऑनलाइन करता आलं नाही, तर जवळच्या रेशन दुकान, CSC सेंटर किंवा Seva Kendra मध्ये जा.
• आधार कार्ड आणि रेशन कार्ड घ्या.
• बायोमेट्रिक (अंगठ्याचा ठसा) स्कॅन करून E-KYC पूर्ण होईल.
रेशन कार्ड E-KYC चे फायदे :-
• E-KYC मुळे एक व्यक्ती एकच रेशन कार्ड ठेवू शकतो.
• अधिकाऱ्यांकडून गैरव्यवहार थांबतो आणि प्रत्येक लाभार्थ्याला त्याचा हक्काचा शिधा मिळतो.
• बायोमेट्रिक पडताळणीमुळे त्यांच्या वतीने नातेवाईक E-KYC करू शकतात.
• संपूर्ण रेशन प्रणाली हळूहळू डिजिटल होत आहे. E-KYC त्यातला महत्त्वाचा टप्पा आहे.
• ऑनलाइन प्रक्रिया जलद होते आणि रेशन केंद्रावर गर्दी कमी होते.
E-KYC न केल्यास काय होईल?
जर एखाद्याने दिलेल्या वेळेत E-KYC केलं नाही, तर -
• त्या व्यक्तीला रेशन मिळणार नाही
• रेशन कार्ड तात्पुरते स्थगित होईल
• कार्ड रद्द होण्याची शक्यता
सामान्य शंका व त्यांची उत्तरं (FAQ)
१. माझे आधार मोबाईलशी लिंक नाही, E-KYC कशी करावी?
👉 सर्वात जवळच्या आधार केंद्रात जाऊन आधार-मोबाईल लिंक करा.
२. मी ऑनलाइन E-KYC करताना चूक केली, काय करावे?
👉 संबंधित विभागाशी संपर्क करा किंवा जवळच्या शिधा दुकानात भेट द्या.
३. अपंग किंवा वृद्ध नागरिकांसाठी काय सुविधा आहेत?
👉 त्यांचे नातेवाईक त्यांच्यावतीने E-KYC करू शकतात, किंवा घरपोच सेवा उपलब्ध असू शकते.
🔗 अधिक माहिती आणि अर्जासाठी भेट द्या :-
📱 मित्रांना शेअर करा आणि त्यांनाही E-KYC बद्दल माहिती द्या!