विद्यार्थी, शाळा आणि महाविद्यालयांसाठी अपार आयडीचे फायदे
भारत सरकारने सुरू केलेली Apaar ID (Automated Permanent Academic Account Registry ID) ही विद्यार्थ्यांसाठी, शैक्षणिक संस्थांसाठी आणि संपूर्ण शिक्षण व्यवस्थेसाठी एक क्रांतिकारी पायरी आहे. राष्ट्रीय शिक्षण धोरण — NEP 2020 च्या उद्दिष्टांना पुढे नेत, Apaar ID विद्यार्थ्यांचा सर्व शैक्षणिक डेटा एका डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर सुरक्षितपणे जतन करते.
आजच्या डिजिटल शिक्षण पद्धतीत, विद्यार्थी कोणत्या शाळेत शिकतो, कोणता कोर्स करतो, कोणती परीक्षा दिली, किती गुण मिळाले, कौशल्ये कोणती — या सर्व माहितीला सुरक्षित आणि त्रुटीरहित प्रवेश मिळणे अत्यंत महत्त्वाचे झाले आहे. यातच Apaar ID शिक्षण क्षेत्राला नवी दिशा देत आहे.
खाली दिलेले आहेत विद्यार्थी, शाळा आणि कॉलेजेससाठी Apaar ID चे १० फायदे.
१. विद्यार्थ्यांचा संपूर्ण शैक्षणिक डेटा एका ठिकाणी
Apaar ID विद्यार्थ्यांचे मार्कशीट, प्रमाणपत्रे, कोर्स डिटेल्स, प्रशिक्षण माहिती, कौशल्य प्रमाणपत्रे इत्यादी सर्व माहिती एकाच डिजिटल अकाउंटमध्ये जतन करते. झेरॉक्स, फाईल्स किंवा कागदपत्रांच्या गोंधळाला पूर्णविराम देत ही सुविधा विद्यार्थ्यांना आयुष्यभर उपयुक्त ठरते.
२. शाळा बदलताना कागदपत्रांची चिंता संपते
विद्यार्थ्यांना शाळा किंवा कॉलेज बदलताना सर्व प्रमाणपत्रे पुन्हा देण्याची किंवा पडताळणीची गरज नाही. Apaar ID मुळे शैक्षणिक संस्थांना विद्यार्थी डेटा सहज ऑनलाइन व्हेरिफाय करता येतो.
३. करिअर आणि ॲडमिशन प्रक्रिया अधिक सुलभ
कॉलेज ॲडमिशन, स्कॉलरशिप, विविध स्पर्धा आणि करिअर अप्लिकेशन करताना विद्यार्थ्यांना वारंवार डॉक्युमेंट्स अपलोड करावी लागत नाहीत. Apaar ID मधील डेटा आपोआप स्वीकारला जात असल्याने प्रक्रिया जलद आणि पारदर्शक होते.
४. Academic Bank of Credits (ABC) शी थेट जोडणी
Apaar ID चे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे ती ABC (Academic Bank of Credits) प्लॅटफॉर्मशी जोडलेली असते. विद्यार्थी कोणताही कोर्स पूर्ण केला की त्याचे क्रेडिट्स Apaar ID मध्ये जमा केले जातात.
यामुळे :-
• कोर्स बदलला तरी क्रेडिट्स वाया जात नाहीत
• मल्टी-डिसिप्लिनरी शिक्षणाला प्रोत्साहन मिळते
• विद्यार्थ्यांना स्वतःची शैक्षणिक प्रगती ट्रॅक करणे सोपे होते
५. सुरक्षित आणि विश्वसनीय डिजिटल ओळख
Apaar ID ही DigiLocker सारख्या सुरक्षित प्लॅटफॉर्मवर आधारित आहे. डेटामध्ये फेरफार होणे, अनधिकृत प्रवेश किंवा फसवणूक होण्याची शक्यता जवळजवळ शून्य होते. शैक्षणिक संस्थांसाठी हे खूप उपयुक्त ठरते.
६. नोकरी किंवा इंटर्नशिपसाठी कागदपत्रांची गरज कमी
नोकरीसाठी अर्ज करताना विद्यार्थ्यांना अनेक प्रमाणपत्रे सबमिट करावी लागतात. Apaar ID मुळे HR टीम विद्यार्थ्यांचा व्हेरिफाइड डेटा थेट पाहू शकते. म्हणून रिक्त जागा भरण्याचा वेळ कमी होतो आणि विद्यार्थ्यांना संधी लवकर मिळतात.
७. कौशल्य आधारित शिक्षणाला प्रोत्साहन
आज अनेक विद्यार्थी शाळेसोबतच विविध स्किल कोर्सेस, ऑनलाइन ट्रेनिंग, स्पर्धा किंवा वर्कशॉप्स करतात. Apaar ID हे सर्व कौशल्य प्रमाणपत्रे सुरक्षित ठेवते.
हे फायदेशीर कारण :-
• विद्यार्थी आपली कौशल्ये सहज दाखवू शकतो
• कॉलेजेस आणि कंपन्यांना विद्यार्थ्यांचा स्किल प्रोफाइल स्पष्ट दिसतो
८. शाळा व कॉलेजेससाठी रेकॉर्ड मॅनेजमेंट सोपे
शैक्षणिक संस्थांना विद्यार्थ्यांची उपस्थिती, निकाल, प्रवेश प्रक्रिया, प्रमाणपत्रे, ट्रान्सफर डेटा — हे सर्व व्यवस्थापित करणे आता डिजिटल आणि सोपे झाले आहे.
Apaar ID मुळे :-
• रेकॉर्ड ठेवणे सोपे
• चुका कमी
• डेटा तात्काळ उपलब्ध
९. शैक्षणिक पारदर्शकतेत वाढ
विद्यार्थ्यांचे गुण, प्रगती, कोर्सेस — यातील पारदर्शकता वाढल्याने विश्वासार्हता आणि शिस्तबद्धता सुधारते. महाविद्यालये आणि शाळांना रिपोर्टिंग आणि विश्लेषण करणे अधिक सोपे होते.
१०. आयुष्यभर उपयोगी डिजिटल शिक्षण खाते
शिक्षण पूर्ण झाल्यानंतरसुद्धा Apaar ID विद्यार्थ्यांसोबत राहते. उच्च शिक्षण, परदेशात शिक्षण, सरकारी नोकरी, खाजगी नोकरी किंवा करिअर बदल — प्रत्येक ठिकाणी शैक्षणिक डेटा बाळगण्याची गरज राहते. Apaar ID ही एक आयुष्यभराची डिजिटल शैक्षणिक ओळख बनते.
Apaar ID ही फक्त ओळख नसून विद्यार्थ्यांसाठी एक डिजिटल शैक्षणिक पासपोर्ट आहे.