फसल विमा अ‍ॅप : शेतकऱ्यांसाठी एक सुरक्षिततेचं डिजिटल साधन
आपण जाणून घेणार आहोत की फसल विमा अ‍ॅप म्हणजे काय, त्याचा वापर कसा करायचा, त्याचे फायदे, वैशिष्ट्ये आणि शेतकऱ्यांसाठी त्याचे महत्त्व.
फसल विमा अ‍ॅप म्हणजे काय?
फसल विमा अ‍ॅप हे एक मोबाइल अ‍ॅप्लिकेशन आहे जे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पीकांच्या विम्यासाठी सहज आणि सुलभ पद्धतीने अर्ज करता येईल यासाठी विकसित करण्यात आले आहे. हे अ‍ॅप भारत सरकारच्या प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) अंतर्गत किंवा इतर राज्यस्तरीय योजनांसाठी वापरले जाते.
फसल विमा अ‍ॅप चे मुख्य वैशिष्ट्ये :
१. ऑनलाईन अर्ज प्रक्रिया
शेतकरी मोबाइल अ‍ॅपद्वारे आपल्या पीक विम्यासाठी अर्ज करू शकतात. त्यासाठी आवश्यक कागदपत्रांचे फोटो अपलोड करता येतात.
२. अपडेट मिळवा
अ‍ॅपवर विमा स्थिती, अर्जाची प्रक्रिया, आणि नुकसानभरपाईची माहिती मिळते.
३. स्थानिक हवामान माहिती
अ‍ॅपमध्ये स्थानिक हवामानाची माहिती दिली जाते, जी शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेती निर्णयासाठी उपयुक्त ठरते.
४. विमा हप्त्याची रक्कम आणि शेतीचे क्षेत्र
अर्ज करताना विमा हप्ता, कवर रक्कम आणि शेतीचे क्षेत्र दर्शवले जाते.
५. नोंदणी प्रक्रिया
पीक नुकसान झाल्यास शेतकरी अ‍ॅपद्वारे नोंद करू शकतो.
फसल विमा अ‍ॅप वापरण्याचे फायदे :-
• ऑनलाईन प्रक्रियेमुळे वेळ वाचतो. रांगेत उभं राहण्याची गरज नाही.
• सर्व प्रक्रिया ट्रॅक करता येतात. अर्जाची स्थिती रिअल टाइम मध्ये कळते.
• मोबाइल अ‍ॅपद्वारे काही आवश्यक फोटो अपलोड करून अर्ज करता येतो.
• अ‍ॅपमध्ये ग्राहकसेवा किंवा तक्रार नोंदवण्याची सुविधा असते.
• नुकसान झाल्यास अ‍ॅपवरूनच नोंदणी करता येते आणि त्याची स्थितीही पाहता येते.
अ‍ॅप कसं डाऊनलोड करायचं?
फसल विमा अ‍ॅप हे Google Play Store वर Crop Insurance या नावाने किंवा संबंधित राज्याच्या कृषी विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटवरून डाऊनलोड करता येते.
१. आपल्या स्मार्टफोनमध्ये Play Store उघडा.
२. Crop Insurance किंवा PMFBY शोधा.
३. अधिकृत अ‍ॅप ओळखा (Developer: Ministry of Agriculture).
४. इंस्टॉल बटणावर क्लिक करा.
५. डाऊनलोड झाल्यावर मोबाईल नंबर व आधार नंबरने लॉगिन करा.
अ‍ॅप वापरण्याची प्रक्रिया :-
• मोबाईल नंबर, आधार नंबर आणि शेतीचा तपशील भरा.
• कुठलं पीक घेतलं आहे, त्याचं क्षेत्रफळ, आणि पेरणीची तारीख याची नोंद करा.
• ७/१२ उतारा, बँक पासबुक, पीक फोटो अपलोड करा.
• विमा रक्कम ऑनलाईन पद्धतीने भरून अर्ज सबमिट करा.
कोणते पीक विमा योजनांतर्गत येतात?
→ प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY)
→ राज्य सरकारच्या फसल विमा योजना
→ डिजिटल इन्शुरन्स कंपन्यांच्या योजना
हे अ‍ॅप सर्वसामान्यपणे खरीप आणि रब्बी हंगामातील सर्व पीकांसाठी विमा सुविधा पुरवते.
फसल विमा अ‍ॅप वापरण्याचे उदाहरण
शेतकरी रामराव यांचं उदाहरण पाहूया:
रामराव यांनी खरीप हंगामात सोयाबीन पीक घेतलं. अचानक गारपीट झाल्याने त्यांचं पीक मोठ्या प्रमाणात नष्ट झालं. त्यांनी Crop Insurance App द्वारे काही मिनिटांतच नुकसानदावा नोंदवला. अ‍ॅपमधून त्यांना दावा ट्रॅक करता आला आणि काही आठवड्यांतच नुकसानभरपाई त्यांच्या बँक खात्यात जमा झाली.
अडचणी आणि उपाय :-
अडचणी - ग्रामीण भागात इंटरनेटचा अभाव, स्मार्टफोनचा अभाव किंवा अ‍ॅप वापरण्याचं अपूर्ण ज्ञान, अचूक माहिती नसणे
उपाय - कृषी सहाय्यकांमार्फत मार्गदर्शन, ऑनलाईन ट्रेनिंग/व्हिडीओ ट्युटोरियल्स, CSC केंद्रांवरून मदत, स्थानिक कृषी कार्यालयांमार्फत मदत
जर तुम्ही शेतकरी असाल किंवा तुमच्या घरात कोणी शेती करत असेल, तर Crop Insurance App बद्दल त्यांना नक्की सांगा आणि सुरक्षित शेतीसाठी हे अ‍ॅप वापरायला सुरुवात करा!